زندگی نامه
بسم الله الرحمن الرحیم
اینجانب صادق لاریجانی (آملی) در سال 1339 هجری شمسی در نجف اشرف دیده به جهان گشودم. پدرم مرحوم آیت الله العظمی حاج میرزا هاشم آملی «قدس سره» از اعاظم فقهاء و مراجع نجف اشرف و قم بودهاند که شاگردان بسیاری در این دو شهر بزرگ علم و تقوا پروراندهاند. مادرم صبیّه مرحوم آیت الله العظمی حاج سیّد محسن اشرفی «قدس سره» است که ایشان از بزرگان شهر اشرف (بهشهر) بود و در آن شهر سمت ریاست و مرجعیت داشت و از شاگردان مبرّز مرحوم آخوند خراسانی «قدس سره» محسوب میشد که به علت انزوا طلبی، نام چندانی از خود باقی نگذاشته است. قریب یکسال و اندی داشتم که مرحوم والد از نجف اشرف به شهر قم نقل مکان نمودند و بساط تدریس در این شهر گشودند.
تحصیلات اولیه: از سال 1345 تا 1356 در مراحل دبستان و دبیرستان به دروس جدید اشتغال داشتهام و بحمدالله در همه این سطوح، درسها را با موفقیّت تمام به پایان بردهام و کمتر اتفاق میافتاد که رتبة اوّل را حائز نباشم. نیک به خاطر دارم که از سال اوّل دبیرستان مسیر تحقیقم از درسهای معمولی دبیرستان، بسیار فراتر رفت و کتابهای متعدّد دانشگاهی در رشته ریاضی را خود بدون کمک استاد فراگرفتم. مثل: Precalculus نوشته Serge lang و دو مجلّد Calculus نوشته Tom . Apostol و Mathematical Analysis نوشته Rudin و Measure Theor نوشته Monro و همه اینها قبل از وارد شدن به سال چهارم دبیرستان بود. و با فراهم آمدن بورس تحصیلی از دانشگاه صنعتی شریف، عازم تحصیل در یکی از کشورهای غربی بودم که ناگهان زندگیم چرخش تمام پیدا کرد و اندیشه و شوق تحصیل در علوم و معارف اسلامی و دنبال کردن مسیر تحقیقات فقهاء و مجتهدان و فیلسوفان اسلامی، حرکتی دیگر را باعث شد. علل این شوق و اندیشه جدید خود داستان عجیبی دارد که اینجا مجال بیان آن نیست.
تحصیلات علوم اسلامی: به هر حال با تغییر مسیر علمی و فی الواقع تغییر مسیر زندگیام، از سال 56 وارد عالم طلبگی شدم و با ولع و اشتیاق فراوان علوم رسمی حوزه را فرا میگرفتم، و در کنار آنها با مباحث فیلسوفان غربی هم آشنا میشدم. اکثر درسهای دوره مقدمات و سطح حوزه را با اساتیدی مبرز و عمدتاً به طور خصوصی طی کردم. بحثهای خارج اصول و فقه را از محضر مرحوم والد آیت الله العظمی میرزا هاشم آملی «قدس سره» و آیت الله العظمی حاج شیخ حسین وحیدی خراسانی دامت برکاته که افتخار دامادی ایشان را هم دارم، استفاده بردهام. فلسفه اسلامی را نیز مدّتی در نزد آیت الله جوادی آملی و آیت الله حسنزاده آملی استفاده کردم. از حوالی سال 1368، پس از تدریس بسیاری از کتب سطح، به تدریس خارج اصول و پس از مدّتی به تدریس خارج فقه پرداختهام و بحمدالله تاکنون مشغول به این دو بحث هستم. در جریان انقلاب در کنار مرحوم والد، در پارهای اقدامات شرکت جستهام و پس از چندی حس کردم تهاجم فرهنگی غرب، کمی از تهاجم نظامی آن ندارد و لذا در حد وسع خویش و با بضاعتی مزجاه همّ خویش را در مقابله با این تهاجم فرهنگی قرار دادم. تهاجمی که ایمان مردم را هدف گرفته و قطعاً در راستای اهداف شوم استعماری است. چون نیک میدانند این کشور اسلامی با ایمان مردم زنده مانده است نه تجهیزات مادی و اقدامات نظامی.
مدتهاست که رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله خامنهای «دام ظله» با بیانات مختلف به این خطر عظیم اشاره کردهاند و اخیراً هم با بیانی صریح و رسا به افشاء آن پرداختهاند. علاوه بر تدریس خارج فقه و اصول در حوزه علمیه قم و نگاشتن کتابها و مقالاتی در باب مباحث جدید کلامی، چند سال است که به عضویت هیئت علمی دانشگاه قم در آمده ام و به طور منظم در دانشگاه تربیت مدرس قم در سطح کارشناسی ارشد و دکترا، کلام جدید و فلسفه تطبیقی تدریس میکنم. و در دانشگاه رضوی مشهد، هم پاره ای از پژوهشهای فقهی و فلسفی را سرپرستی میکنم.
آثار قلمی اینجانب برخی به طبع رسیده است که عمدهترین آنها عبارت است از:
1. فلسفه اخلاق در قرن حاضر، نوشته وارنک این کتاب ترجمهای است از Contemporay moral philosophy که با تعلیقات مبسوط اینجانب به طبع رسیده است. انتشارات علمی فرهنگی، تهران، 1362.
2. انسان از آغاز تا انجام، نوشته علامه سیّد محمّد حسین طباطبایی، این کتاب ترجمهای است از (کتاب الانسان) که با تعلیقات مبسوط اینجانب همراه است. انتشارات الزهراء، تهران چاپ دوم، 1371.
3. سرمایه ایمان، ملاعبدالرزاق لاهیجی تصحیح این کتاب توسط اینجانب صورت گرفته است. انتشارات الزهراء، تهران، چاپ سوم 1372.
4. معرفت دینی، نقد نظریّه قبض و بسط تئوریک شریعت، مرکز ترجمه و نشر کتاب تهران، 1370
5. قبض و بسط در قبض و بسطی دیگر، مرکز ترجمه و نشر کتاب، تهران 1372
6. واجب مشروط، انتشارات کنگره شیخ انصاری «قدس سره» 1374
7. فلسفه تحلیلی، دلالت و ضرورت، انتشارات مرصاد، قم،
کتابهای زیر در حال تدوینند:
1. مکتوباتی در حسن و قبح عقلی و قاعده ملازمه، انتشارات مرصاد
2. دین و اخلاق، (ترجمه از انگلیسی) انتشارات مرصاد
3. فلسفه تحلیلی، تئوریهای معناداری
4. فلسفه تحلیلی، فعل گفتاری
5. زبان دین
6. براهین اثبات واجب، برهان وجودی
7. قلمرو دین
8. مبانی کلامی فلسفی حکومت دینی
9. فلسفه اخلاق
علاوه بر کتابهای فوق مجموعه متعددی از مقالات کلامی، فلسفی در مجلات مختلف، همچون نقد و نظر و کیهان فرهنگی و ماهنامه صبح و ... به طبع رساندهام.
در فقه و اصول، تقریباً تمامی درسهایی را که شرکت جستهام، تقریر کردهام و به علاوه دو مجلّد در علم اصول از ابتدا تا مبحث مشتق به عربی نگاشتهام و رسالهای مبسوط در «صلوة مسافر» به شکل شرحی بر عروة الوثقی تصنیف نمودم که تتمهای از آن باقی مانده است. در سال 1377به عنوان نماینده دوره سوم مجلس خبرگان از استان مازندران به مجلس خبرگان راه یافتم، و در سال 1380 با حکم مقام معظم رهبری به عنوان عضوی از فقهای شورای نگهبان منصوب گشتم و حکایت همچنان باقی است ...